Bệnh gout là gì?
Bệnh gout là loại bệnh viêm khớp thường gặp, do cơ thể bị rối loạn chuyển hóa chất dinh dưỡng. Bệnh xảy ra do acid uric nội sinh tăng sản xuất nhưng acid uric ở thận giảm đào thải hoặc do bạn ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều purin như các loại thịt đỏ và hải sản. Bệnh còn có tên bệnh gut, bệnh thống phong.
Tùy theo giai đoạn bệnh, mỗi giai đoạn mà bác sĩ chỉ định dùng thuốc hạ nồng độ axit uric trong máu. Quá trình điều trị hiệu quả hay không còn phụ thuộc chế độ ăn uống và sinh hoạt của người bệnh.
Bệnh gút kiêng gì?
Người bệnh gút tránh ăn thực phẩm giàu purin và fructose cao để nồng độ axit uric ở mức độ ổn định. Các thực phẩm này bao gồm:
- Thịt đỏ: thịt bò, thịt cừu, thịt heo, thịt dê… luôn chứa hàm lượng chất dinh dưỡng rất cao như đạm (protein), vitamin E, B6, B12. Lượng đạm cao dẫn đến axit uric trong máu cao - vốn là nguyên nhân gây ra bệnh gut. Các món ăn từ thịt đỏ còn trải qua quá trình tiêu hóa dưới xúc tác của enzym khiến chất purin trong thịt đỏ chuyển hóa thành axit uric. Bạn chỉ ăn tối đa 2 lần/tuần, không quá 100gr/ngày và chế biến ở dạng luộc, kho hay hấp sẽ tốt hơn nướng, chiên xào, hạn chế được lượng mỡ tối đa nạp vào cơ thể.
- Nội tạng động vật (gan, lòng, thận, tim, bao tử, óc…) chứa nhiều cholesterol, protein, vitamin B (B2, B6, folate và B12), các chất khoáng: sắt, kẽm, selen nhưng cũng chứa nhiều purin dễ làm tăng nồng độ acid uric trong máu khiến bệnh gút sưng, đau nhiều hơn.
- Thịt gà: chứa vitamin B, các khoáng chất, axit amin, sắt, photpho, riêng chứa purin nên người bệnh gút chỉ ăn thịt gà ở mức vừa phải, khoảng 110 - 175 mg.
- Thủy hải sản (cá trích, cá ngừ, động vật có vỏ nghêu, sò, ốc,…) chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, nhất là chất đạm và purin. Người bệnh gút hạn chế ăn. Dù cá rất tốt cho cơ thể nhưng người bệnh chỉ chọn cá có ít hơn 100mg purin/100g khẩu phần. Ăn cá điều độ và chọn đúng loại cá phù hợp, điều này tốt cho sức khỏe của bạn.
- Rượu, bia và đồ uống có đường phải hạn chế tối đa vì nước ngọt, nước trái cây, nước có gas… khiến bệnh nặng hơn.
- Các loại thịt chế biến sẵn như nem chua, thịt xông khói, xúc xích, lạp xưởng,…, nhất là thực phẩm đóng hộp hoàn tốt không tốt cho người bệnh gút. Hãy cố gắng dành thời gian nấu tại nhà.
- Các loại rau có hàm lượng purin cao: Rau xanh vốn cung cấp nhiều vitamin nhưng hạn chế loại rau củ quả và các loại đậu có hàm lượng purin cao như: đậu lăng, đậu đen, đậu phộng, đậu hà lan, đậu trắng, đậu xanh, cải xoăn, su hào….
Người bệnh gout nên ăn gì?
- Trái cây: tất cả các loại trái cây như dâu, táo, cherry,… chứa vitamin C, beta caroten và chất chống oxy hóa rất cao sẽ giúp sưng viêm, giảm mức axit uric trong cơ thể nhờ.
- Thực phẩm giàu vitamin C như ổi, dứa, ớt chuông, súp lơ…hỗ trợ rất tốt việc giảm nồng độ axit uric trong máu, chống viêm, chống oxy hóa, tăng sức đề kháng và sức bền cho thành mạch, giảm nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên không vì thể bạn dùng liều cao bởi sẽ tăng oxalat niệu, buồn nôn, ợ nóng, dùng kéo dài trong một thời gian sẽ hình thành sỏi, giảm quá trình đào thải axit uric. Những loại quả có hàm lượng vitamin C cao như chanh, bưởi, tắc,…
- Thịt trắng như cá sông như cá lóc, cá diêu hồng, cá rô đồng chứa hàm lượng chất đạm cao nhưng rất ít purin, có tác dụng chống quá trình kết tủa của axit uric. Bạn hãy dùng 110 - 170g/ngày.
- Dầu oliu, dầu thực vật chứa chất béo tốt, hỗ trợ chống viêm khớp, giảm sưng đau và giảm axit uric. Người bệnh thường xuyên sử dụng dầu oliu, dầu thực vật trong các bữa ăn hàng ngày, cho một số món như: salad để hấp thụ tối đa dưỡng chất, tránh chế biến ở nhiệt độ cao.
- Trứng chứa ít purin, cung cấp nhiều canxi cho xương nên người bệnh có thể sử dụng trong bữa ăn.
- Café: cà phê có khoáng chất, polyphenol và cafein nên tác dụng trong việc giảm nguy cơ mắc gút nhờ tăng tốc độ cơ thể bài tiết axit uric. Cà phê còn cạnh tranh với enzym phân hủy purin trong cơ thể, khiến làm giảm tốc độ tạo ra axit uric. Việc sử dụng một lượng cà phê đe vừa đủ trong ngày rất tốt cho người bệnh gút.
- Trà xanh: dùng một lượng vừa đủ mỗi ngày giúp giảm thúc đẩy sự hình thành nước tiểu và đẩy nhanh quá trình đào thải axit uric.
- Rau củ như cải xanh, rau ngót, khoai tây, đậu hà lan, nấm, cà tím,… tốt cho người bệnh gút.
- Ngũ cốc nguyên cám như yến mạch, gạo lứt, lúa mạch… chứa nhiều chất xơ, ức chế tình trạng các khớp bị viêm do gút.
- Các chế phẩm từ sữa và đậu nành như phô mai, bơ, kem tươi, váng sữa, sữa chua… hỗ trợ làm giảm lượng axit uric huyết thanh trong máu.
- Uống đủ nước: mỗi ngày bạn nên cung cấp cho cơ thể 2 lít nước khoáng kiềm, không gas, không ngọt.
